Vaak gestelde vragen over warmtepompen.
Is een warmtepomp de goedkoopste zwembadverwarming?
Ja, uitgezonderd kwalitatieve systemen op zonne-energie. Deze vragen een op zijn minst gelijkwaardige investering, maar de energieopbrengst is gratis. Men moet echter met het volgende gegeven rekening houden: geen zon, geen warmte! Warmtepompen nemen één deel energie op van het elektriciteitsnet om een veelvoud ervan delen af te geven aan het zwembadwater. Deze zijn letterlijk uit de lucht gegrepen en de warmte van de lucht is gratis. Omdat de werking van een warmtepomp vanaf 15°C rendabel wordt, en het uitwisselingsproces van de energie langzaam verloopt, werkt een warmtepomp traag, maar zuinig.
Waarom wordt er gebruikt gemaakt van een ventilator?
De ventilator van een goede warmtepomp zorgt dat verse lucht op de verdamper slaat en dat de koude gebruikte lucht efficiënt horizontaal of verticaal wordt verwijderd.
Een horizontale of verticale ventilator?
Die keuze wordt bepaald door de plaats van de warmtepomp. Heb je een vrije ruimte van minstens 3 meter, dan kan een warmtepomp met horizontale ventilator. Denk niet enkel aan beplantingen, maar ook aan het feit of je in zwempak de kille luchtstroom moet passeren. Warmtepompen met een verticale ventilator vragen een beperkte vrije ruimte (minimaal 50 cm rondom het toestel). Dat ze veel vuil vangen door de naar boven gerichte ventilatormond is een fabeltje: het ventilatorrooster vangt bladeren op en de vuilneerslag op de bodem is verwaarloosbaar.
Wat is de COP?
Coefficient of Performance. Het rendement van de warmtepomp. Makkelijk om te berekenen. Deel het afgegeven vermogen bv. 11 kW door het opgenomen vermogen bv. 2,2 kW. De COP is in dit geval 5. Eén kW elektriciteit van het net levert u 5 kW warmte voor het zwembad op.
Welke factoren beïnvloeden de COP?
De volgende factoren beïnvloeden de werking, dus ook het rendement:
- een opzet- of inbouwbad
- een binnen- of buitenbad
- een overloop- of skimmerbad
- de oppervlakte van het zwembad
- de gebruikte koelvloeistof in de warmtepomp
- de klimaatzone
- de temperatuur van de lucht
- de temperatuur van het water
- de hoogte
- de windgevoeligheid
- de isolatie van de kuip
- de thermische afdekking
Zijn alle COP opgaven betrouwbaar?
Neen! Om tot vergelijkbare resultaten te komen, zou een onafhankelijk instituut alle merken onder dezelfde omstandigheden moeten testen. De meeste fabrikanten geven een COP op die niet genormeerd werd, m.a.w. je moet “geloven” dat de opgegeven waarden en prestaties correct zijn.
20kW = 20kW?
Klanten en verkopers kiezen een warmtepomp op basis van het afgegeven vermogen en de COP. Als deze in vergelijking met andere merken identiek zijn, wordt dan hetzelfde zwembad op dezelfde termijn en tegen dezelfde kostprijs even warm? Neen, want de omstandigheden van de metingen zijn vaak enorm verschillend: luchtvochtigheid, temperatuur van de lucht en het zwembadwater. Vormt dat een probleem? Neen, maar je moet met die omstandigheden wel rekening houden om de prestaties van de toestellen en de prijzen te vergelijken. Deze gegevens zeggen nog niets over de kwaliteit van de onderdelen.
Invertertechnologie?
Traditionele warmtepompen draaien altijd op vol vermogen terwijl dit in heel wat situaties niet noodzakelijk is. Een warmtepomp met invertertechnologie functioneert met een variabele snelheid en een continue monitoring van het zwembadwater. Met een minimum aan vermogen wordt het water op de gewenste temperatuur gebracht en gehouden. Dit resulteert in een hoger rendement en bijgevolg een stevige energiebesparing. De opmars van warmtepompen met invertertechnologie is onstuitbaar en zal de traditionele types volledig en terecht uit de markt duwen.
Maakt een warmtepomp veel lawaai?
De compressor van de warmtepomp is de “lawaaimaker”. Geluidshinder is echter moeilijk objectief te classificeren. Een warmtepomp die op 10 m afstand minder dan 30 decibel produceert, zal de buren nooit op stang jagen. Het geluidsniveau is vergelijkbaar met boomblaadjes in de wind, een opnamestudio, een bibliotheek, zacht gefluister op 1,5 -5 m afstand. Tot 40 denken we aan vogels bij zonsopkomst, een slaappkamer, zacht geroezemoes in een klas, een rustige woonwijk… Als een toestel meer dan 40 decibel produceert, zullen de buren u wellicht hierover aanspreken en toegegeven, terecht.
Waarom kan er ijs op de verdamper ontstaan?
Veronderstel dat de aangevoerde buitenlucht 15°C (1) is. Via de verdamper wordt de koelvloeistof opgewarmd tot 10°C (2). Door de compressor wordt het gas 60°C (3). De condensor geeft deze warmte af aan het zwembad. Met 30°C (4) wordt het gas opnieuw vloeibaar. Het expansieventiel neemt de hoge druk weg en de temperatuur zakt tot 5°C (5). De vloeistof bereikt opnieuw de verdamper.
Vul nu bij elk cijfer tussen haakjes de volgende temperatuurwaarde in: 10°C (1), 5°C (2), 40°C (3), 20°C (4) en -5°C (5). De koelvloeistof bereikt de verdamper onder het nulpunt. Het vocht in de buitenlucht condenseert, slaat op de verdamper en bevriest onmiddellijk. Een toestel met ontdooifunctie voorkomt dit. Het rendement zakt flink als de omgevingstemperatuur lager dan 15°C is. Goede warmtepompen stoppen hun werking bij 5°C. Een alle-seizoenen-toestel werkt tot -10°C.
Hoeveel graden stijgt mijn zwembadwater per filtercyclus?
Deel het afgegeven vermogen (bij de correcte opgave van buitentemperatuur! 15°C?) door het aantal m3 van de filterpomp en vermenigvuldig dit met een constante van 1,16: bv. 16 kW : 14 m3/u. x 1,16 = 1,32°C. Bij de uitgang van de warmtepomp is het water 1,32°C warmer. Dat verschil voel je niet bij de inspuiters van het bad.
Bij een afgedekt zwembad van 56 m3 kom je tot de volgende resultaten: op 4 uur tijd is al het water van het zwembad door de warmtepomp gevloeid. Na 12 u. heeft het zwembadwater een temperatuurverhoging van 1,32°C x 3 = 3,96°C.
Theoretisch klopt dit, praktisch niet: het “warmere” water wordt immers niet bewaard in een voorverwarmde thermos, maar vermengt zich met het koudere water in het bassin. Ook de temperatuur van de buitenlucht is niet constant gedurende 12 u. Reken dan nog de verschillen in isolatie, de afdekking, het gebruik van het bad…
Conclusie: een exacte, constante temperatuurwinst is onmogelijk te berekenen, maar een goede, aangepaste warmtepomp moet per filtercyclus het afgedekte zwembadwater minimaal met 1,5°C verhogen.
Noot: indien men je adviseert om tijdens het voorjaar gedurende 24 u. te verwarmen, m.a.w. ook de filterpomp te laten werken, dan wijst dit maar op één gegeven: de warmtepomp is te “licht”. Met als gevolg: hogere kosten (meer energie-input door de lage nachttemperaturen), grotere slijtage (ook van de filterpomp) en wellicht een onvoldoende opgewarmd zwembad.
Verwarm ik mijn zwemvijver best met een warmtepomp?
De warmtewinst van een goede pomp bedraagt in het voor- en najaar ongeveer 1,5°C bij een dagtemperatuur van 15°C. Omdat een zwemvijver nooit wordt afgedekt is het temperatuurverlies ‘s nachts een veelvoud van de warmtewinst. Het economisch rendement is dus te laag om van een goede investering te spreken. Enkel het gebruik van zonnecollectoren valt te overwegen. De sterke schommeling van de watertemperatuur, een (sub-)tropische waterpartij in ons klimaat, zorgt dan wel voor de snelle groei van algen (groene waterkleur) die haast onmogelijk te bestrijden vallen. Men gebruikt immers geen chemicaliën of zoutelektrolyse. De enige biologische algenvernietiger is de UV-lamp. Deze wordt vaak gebruikt bij niet-verwarmde visvijvers. In een verwarmde zwemvijver werkt zelfs het beste toestel niet afdoende. Besluit: een heldere verwarmde biologische zwemvijver is een puur theoretische realiteit, niet haalbaar in de praktijk.
